Kategori: Makaleler

Aslan Hepçil mi? Antropolojik Bir Bakışla Gücün, Kimliğin ve Doğanın Sembolü Bir antropolog olarak kültürlerin iç içe geçmiş semboller dünyasında dolaşmak, insanın doğaya nasıl anlam yüklediğini anlamak gibidir. Çöllerin, ormanların ve mitlerin sessiz ama güçlü figürü olan aslan, binlerce yıldır insan zihninde yalnızca bir hayvan değil, aynı zamanda bir güç, cesaret ve otorite sembolü olarak varlığını sürdürür. Fakat bugün basit bir sorunun peşindeyiz: Aslan hepçil mi? Bu biyolojik bir merak gibi görünse de, aslında bu soru insan kültürünün doğaya bakışını, beslenme biçimlerinden inanç sistemlerine kadar uzanan geniş bir sembolik ağı açığa çıkarır. Biyolojik Gerçeklik: Aslan Hepçil Değil, Etçil Öncelikle bilimsel…

Şeker Glikoz mu? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, bazen en basit soruların arkasında en karmaşık cevapların gizlendiğini fark ederiz. “Şeker glikoz mu?” sorusu yalnızca biyokimyasal bir merak gibi görünebilir, fakat aslında insanların bilişsel süreçleri, duygusal tepkileri ve sosyal ilişkileriyle yakından bağlantılıdır. Bu yazıda, şekerin glikozla olan ilişkisini bilimsel zeminden koparmadan, psikolojik bir perspektiften inceleyeceğiz. — Şeker ve Glikoz: Temel Gerçek Şeker genel bir terimdir; sofra şekeri (sükroz), glikoz ve fruktoz gibi farklı türleri vardır. Glikoz ise en temel enerji kaynaklarından biridir ve beynin yakıtı olarak çalışır. Yani her şeker glikoz değildir, ancak çoğu şeker…

Yakutun Özellikleri Nelerdir? Tarihten Günümüze Bilimin ve Güzelliğin Kesişim Noktası Yakut, insanlık tarihinin en büyüleyici taşlarından biridir. Kırmızının en saf tonunu taşıyan bu değerli mineral, hem estetik hem de bilimsel açıdan dikkat çekici bir yapıya sahiptir. Yüzyıllardır kralların taçlarını süsleyen, sanat eserlerine konu olan ve günümüzde yüksek teknolojide bile kullanılan yakut, yalnızca bir süs taşı değil; aynı zamanda doğanın enerji, direnç ve kimlik sembolüdür. Yakutun Doğası: Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Yakut, kimyasal olarak alüminyum oksit (Al₂O₃) yapısında bir mineraldir ve korindon grubuna aittir. Taşa o karakteristik kırmızı rengini veren şey, yapısına az miktarda karışmış olan krom elementidir. Bu krom iyonları,…

Kanama Nasıl Oluşur? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Beden Hikâyesi Bazı konular vardır ki ilk bakışta sadece biyolojik bir süreç gibi görünür ama biraz derinlemesine düşündüğümüzde aslında toplumların, kültürlerin ve insan deneyimlerinin aynası hâline gelir. “Kanama nasıl oluşur?” sorusu da tam olarak böyle bir sorudur. Bu yazıda yalnızca tıbbi bir açıklamayla yetinmeyecek, aynı zamanda kanamanın farklı toplumlarda nasıl algılandığını, evrensel anlamlarını ve yerel dinamiklerle nasıl şekillendiğini birlikte keşfedeceğiz. Hazırsan bu çok katmanlı yolculuğa çıkalım. 🌍❤️ — Kanamanın Bilimsel Temeli: Bedenin Savunma Mekanizması Kanama, en temel tanımıyla, kanın damar dışına çıkmasıdır. Bu durum genellikle damar bütünlüğünün bozulmasıyla meydana gelir. Bir darbe,…

Sürekli Esnemek ve Göz Yaşarması: İktidarın Biyopolitik Göstergeleri mi? Bir siyaset bilimci olarak bazen toplumun en sıradan görünen tepkilerinde bile iktidar ilişkilerinin izlerini aramak gerekir. Sürekli esnemek ve göz yaşarması gibi bedensel tepkiler, ilk bakışta sadece fizyolojik refleksler gibi görünür. Ancak siyaset bilimi açısından bu olgular, bireyin içinde bulunduğu toplumsal düzen ve iktidar mekanizmaları ile kurduğu ilişkilerin metaforik birer dışavurumu olarak da okunabilir. Peki bedenin bu “yorgunluğu”, hangi kurumsal düzenin ve hangi ideolojik yıpranmanın göstergesidir? — İktidarın Yorgunluğu: Esneme Bir Direniş mi? Esneme, biyolojik olarak oksijen eksikliğine ya da yorgunluğa verilen bir tepki olsa da, siyaset bilimi bu refleksi farklı…

Safranbolu Bükmesi: Edebiyatın Yansıması Bir Lezzet Kelimenin Gücü ve Anlatının Dönüştürücü Etkisi Bir kelime, kimi zaman bir düşünceyi şekillendirirken, başka bir zaman bir duyguyu derinleştirir. Edebiyatın dünyasında, kelimeler, yalnızca birer ses değil, aynı zamanda insan ruhunun en derin köşelerine dokunan araçlardır. Yazarlar, bir kelimeyle dünyanın bütün duygusal yoğunluğunu ortaya koyar, tıpkı bir bakışın tüm anlamını taşıyan bir cümle gibi. Ancak, kelimeler yalnızca insan ruhunu beslemez; aynı zamanda yüzyıllar boyu süregelen gelenekleri ve kültürleri de korur. Edebiyat, zamanın ötesine geçen bir köprü inşa ederken, bir yandan da yaşadığımız dünyayı anlamamıza yardımcı olur. Şimdi bu kelimelerin gücünü, bir tatla birleştirelim. Çünkü Safranbolu…

Kısa cevap: Kalp spazmı ciddidir—görmezden gelmek, ritim bozukluğu ve hatta kalp krizine giden kapıyı aralayabilir. “Kalp spazmı ciddi mi?” Evet. Ama asıl sorun, ciddiyeti yanlış yerde aramamız. Açık konuşacağım: Kalp spazmı halk arasında “geçici kasılma, stresle olur, dinlenince geçer” diye küçümseniyor. Tıp dünyasında bile “anjiyo temiz çıktıysa korkma” rahatlığı hâkim. Oysa koroner arter spazmı; kalp damarlarının kısa süreli ama keskin bir daralmasıdır ve bu daralma kalp kasına kan götüren yolu aniden kapatabilir. Göğüs ağrısı istirahatte yakalar, çoğu zaman gece veya sabaha karşı gelir, EKG olaylar arası tamamen normal olabilir. Bu “görünmezlik” duvarı yüzünden hastalar evine gönderilir, risk ise yerinde durur.…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: Görmek, Fark Etmek ve Anlamlandırmak Bir eğitimci için öğrenme, yalnızca bilgi edinme değil; farkındalık kazanma sürecidir. Öğrenciye bir kavramı öğretmek, aslında onun dünyaya bakışını dönüştürmektir. Görmek, yalnızca bir fiziksel eylem değil, aynı zamanda zihinsel bir süreçtir. Bu nedenle göz, insanın öğrenme yolculuğunun hem sembolü hem de aracıdır. Ancak bazen bu “görme penceresi” bulanıklaşır, rengi değişir. Tıpkı gözün beyaz kısmının (sklera) sararması gibi. Bu durum, yalnızca bir sağlık sorunu değil; aynı zamanda bedenin bize verdiği bir öğrenme sinyalidir. Gözün Beyaz Kısmı Neden Sararır? Fizyolojik Sebepler Gözün beyaz kısmının sararması genellikle vücuttaki bilirubin adlı maddenin artmasıyla ilişkilidir. Bilirubin, karaciğerde…

G/cm³ Neyin Birimi? Ekonomik Denge, Yoğunluk ve Kaynakların Ağırlığı Üzerine Bir Ekonomistin Gözünden: Kıt Kaynaklar, Yoğun Seçimler Bir ekonomist için dünya, sonsuz isteklerin ve sınırlı kaynakların oyun alanıdır. Her karar, bir tercihin sonucunda başka bir olasılığın elenmesidir. “G/cm³ neyin birimi?” sorusu, fiziksel olarak bir maddenin yoğunluğunu ifade eder — bir santimetreküp hacimde kaç gram madde bulunduğunu gösterir. Ancak ekonomi dünyasında bu kavram, kaynakların “yoğunluğu” ve toplumun “verimlilik hacmi” üzerinden yeniden yorumlanabilir. Çünkü ekonomide de her kaynak, belirli bir ağırlığa (maliyet) ve hacme (kullanılabilir alan) sahiptir. Ekonomik Yoğunluk: Kaynakların Verimlilikle Buluşması “G/cm³” birimi, kütlenin hacme oranını verir. Ekonomik açıdan bakıldığında bu,…